Συμβουλευτική και στήριξη στο πένθος και στην απώλεια

Ψυχολόγος Αργύρη Ουρανία
στα Ιωάννινα


 

Όλοι μας κάποια στιγμή στη διάρκεια της ζωής μας θα έρθουμε αντιμέτωποι με την απώλεια ενός σημαντικού και αγαπημένου ανθρώπου. Μία τέτοια απώλεια συνοδεύεται από δύσκολα και οδυνηρά συναισθήματα όπως αρχικό σοκ (ειδικά όταν η απώλεια είναι ξαφνική και αναπάντεχη), ενοχή, θυμό, θλίψη, συναισθήματα τα οποία αποτελούν ωστόσο αναπόσπαστο μέρος αυτού που ονομάζουμε διαδικασία πένθους.
Eίναι λοιπόν σημαντικό αρχικά να αναγνωρίσουμε να κατανοήσουμε και εν τέλει να αποδεχτούμε ότι τα συναισθήματα αυτά ακόμα και αν καμιά φορά φαίνονται ακραία είναι φυσιολογικά και το άτομο που υποφέρει χρειάζεται χρόνο προκειμένου να φτάσει στην τελική φάση που είναι η αποδοχή και να προχωρήσει.
Αξίζει να αναφέρουμε ότι οι απώλειες που μπορούν να μας οδηγήσουν στην κατάσταση του πένθους είναι πέρα από την οριστική απώλεια του θανάτου, ο χωρισμός από μιά σχέση, η απώλεια σημαντικής εργασίας κ.λ.π.

Απώλεια λοιπόν μπορεί να σημαίνει πολλά πράγματα και οι συνέπειες της ποικίλλουν από άνθρωπο σε άνθρωπο γιατί το πένθος – θρήνος ως διαδικασία είναι μία υποκειμενική εμπειρία που δεν «χωράει» σε σφιχτούς περιορισμούς και κατηγοριοποιήσεις.
 
Ωστόσο η Elizabeth Kubler Ross αποπειράθηκε να εξηγήσει τον θρήνο και παρουσίασε 5 (πέντε) στάδια από τα οποία περνάει πιθανώς ένας πενθών: αρχική άρνηση – σοκ, θυμός, διαπραγμάτευση, κατάθλιψη και η τελική αποδοχή της κατάστασης. Φυσικά δεν είναι απαραίτητο κανείς να περάσει από όλα αυτά τα στάδια και ούτε με αυτήν την σειρά.
 
Η ψυχοθεραπεία ως διαδικασία βοηθά σημαντικά το άτομο που πενθεί να περάσει από αυτά τα στάδια όσο πιο «αναίμακτα» γίνεται, βοηθά στο να εκφραστεί και να βγάλει προς τα έξω σκέψεις, πιθανές τύψεις και όλη την ψυχική πίεση που μπορεί να ακολουθεί μία απώλεια. Το βοηθά να ανακαλύψει διεξόδους ανακούφισης, τρόπους προσαρμογής και διαχείρισης της νέας τάξης πραγμάτων, του προφέρει τον χρόνο που χρειάζεται για να «φροντίσει» την «πληγή» χωρίς βιασύνη και χωρίς πιεστικές παραινέσεις.

 

Προτεινόμενη βιβλιογραφία:

1. Stokes J. Then, now and always supporting children as they journey through grief. Cheltenham, UK. Winston's Wish Publication 2004.
2. Worden W. Grief counseling and grief therapy. A handbook of the mental health practitioner. New York, Springer, 1991.
3. Wrenn R. H διεργασία του φυσιολογικού θρήνου. Στο: Νίλσεν Μ & Παπαδάτου Δ (Επιμ.) Το πένθος στη ζωή μας. Αθήνα, Εκδόσεις ΜΕΡΙΜΝΑ, 1998: 55-59.
4. Fleming S. O περιπεπλεγμένος θρήνος. Στο: Νίλσεν Μ & Παπαδάτου Δ (Επιμ.) Το πένθος στη ζωή μας. Αθήνα, Εκδόσεις ΜΕΡΙΜΝΑ, 1998: 61-69.
5. Neimeyer R. Ν΄ αγαπάς και να χάνεις. Αντιμετωπίζοντας την απώλεια. Μετάφραση Παπάζογλου Ε. Αθήνα, Εκδόσεις ΚΡΙΤΙΚΗ, 1996. 
6. Παπαδάτου Κ. Καμπέρη Ε. Απώλειες ζωής. Γέφυρες στήριξης -Κατευθύνσεις για τη στήριξη μαθητών που θρηνούν. Αθήνα, Εκδόσεις ΜΕΡΙΜΝΑ, 2013.
7. Ηarris R. Αντίο ποντικομικρούλη, Μετάφραση: Δημητρά Α. Αθήνα, Εκδόσεις ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΑΙΔΕΙΑ Α.Ε. 2003.

 

Ενημερωτικό Έντυπο
8. Παπαδάτου Δ. Μαμαντάκη Ε. Παπάζογλου Ε. Ράλλη Ε. Νίλσεν Μ. Στηρίζοντας το παιδί που θρηνεί το θάνατο του αγαπημένου του προσώπου. Αθήνα, Εκδόσεις ΜΕΡΙΜΝΑ, 2013.